Ortodonti ve Çocuk Diş Hekimliği
Çocuklarda koruyucu tedaviler :
Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemediğinden ve süt dişleri normal dişlere oranla daha organik bir yapıya sahip olduğundan çürüğe daha yatkındırlar. Okul çağına kadar olan dönemde, çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırılmalıdır. Çocuklar diş fırçalarken çoğu zaman dişlerin görünen veya kolay ulaşılan yüzlerini fırçalar. Oysa çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara yüzleri ve çiğneyici yüzeylerinin de temizlenmesi gerekir. Bu nedenle fırçalama okul çağına kadar anne-baba yardımı ve kontrolünde olmalıdır. Çocuğun diş fırçası, yaşına ve ağız büyüklüğüne uygun olmalıdır. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce, sadece ikişer dakikalık etkili bir fırçalama işlemi yeterlidir. Her iyi alışkanlık gibi diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk döneminde kazanılması gereken bir alışkanlıktır. Bebeklik döneminde ve üç yaşına kadar çocuklarda diş macunu kullanımı önerilmez. Diş macunu kullanımına üç yaşından sonra başlanmalıdır; ve çocuklara özel diş macunları tercih edilmelidir. Özellikle annelerin sıklıkla yaptığı bir hata emzik ya da biberonu şeker, reçel vb. gibi gıdalara batırarak çocuklara uyumdan önce vermeleridir. Çürük oluşmasını önleyen tedavilere koruyucu tedaviler denir. Bunlar, fissür ötücü ve flor uygulanmasıdır.
Flor Uygulaması :
Çürüğü engellemenin başka bir yolu da dişlere topikal (yüzeysel) flor uygulamasıdır. Bu şekilde dişlerin çürüklere karşı direncinin artırılması amaçlanır. Bilindiği gibi flor tüm ağız bakım ürünlerinde de bulunan bir maddedir. Diş hekimleri tarafından kullanılan formu ,özellikle diş çürüğüne yatkın bireylerde belli periyotlarla uygulandığında çürüklerin oluşmasını engellemeye yönelik sonuçlar vermektedir.
Fissur Sealant ( fissur örtücü )
Diş çürükleri genellikle azı ve küçük azı dişlerinin, çiğneyici yüzlerinde bulunan "fissür" adı verilen oluklarda başlar.Sıvı bir dolgu olan Fissür örtücü ile bu olukların üzeri kapatılıp, o bölgeye mikrop, yemek artığı vs. nin sızması engellenerek çürük başlaması önlenir. Bu işlem, 6 yaşından itibaren çıkan kalıcı azı ve küçü kazı dişlerine de uygulanabilir. Yapılan klinik uygulamalar sonucunda bu yöntemle yapılan tedavilerde çürük oluşumunun %70-80 oranında azaldığı görülmüştü
Çocuklarda Sağlıklı Beslenme
Ağzımızın içindeki bakteriler, yediğimiz yiyeceklerden arta kalanlarla beslenirler. Ancak bakterilerin atığı asidiktir ve bu asit ortam dişlerin çürümesine sebep olur. Özellikle şekerli yiyecekler mikroorganizmalar tarafından kolay ve hızla aside dönüştürülebildiğinden çürük riskini artırmaktadırlar.
Bu, hiçbir zaman kendinizin ve çocuğunuzun dondurma, kek, turta ya da şeker yemesine izin vermeyin demek değildir. Yediğiniz şeker miktarından ziyade, nasıl ve ne zaman yediğiniz daha önemlidir. Öğünler arasında yenilen tatlılar öğünde yenenlere nazaran daha çok zarar verir. Bunun yerine, diş çürüklerini önlemek için şu önlemleri alın:
Çocuğunuzu atıştırmalıklardan yapışkan yiyeceklerden uzak tutun. Şeker, karamel, cips gibi yiyecekler dişlere yapışır. Bunları yedikten sonra 20 dakika içinde dişlerin fırçalanması (bakteri, diş çürümesine neden olan asidi bu süreden sonra üretmeye başlar) gerekir. Gün boyunca azar azar atıştırmak bakterinin dişler üzerinde sürekli asit bulundurmasına izin verir. Sürekli şekerli, asitli içecekler içilmemesi gerekir. Bunları tüketirken pipet kullanarak dişlerle temasını azaltın. Sakız çiğnemek faydalıdır, tükürük akışını artırdığından ağızdaki asidik ortamın daha hızlı normale dönmesini sağlar. Fakat şekersiz veya diş dostu sakızlar tüketilmelidir.
Çocuklarda Yer Tutucular
Süt dişlerinin düşme zamanından önce kaybedildiği durumlarda ,alttan gelecek sürekli dişin yerini korumak amacıyla yapılan apareylere yer tutucu denir. Süt dişleri sürekli dişler gelene kadar ağızda çocuğa fonksiyon, estetik ve fonasyon sağlamanın yanında alttan gelecek olan dişe de rehberlik eder. Çürük, enfeksiyon ,travma ya da herhangi bir nedenle süt dişlerinin vaktinden önce kaybedildiği durumlarda eğer yer tutucu yapılmazsa ağızda gelişimsel bozukluklar ve çapraşıklıklar meydana gelir.
Çocuğun ağzından bir ölçü alınarak laboratura gönderilir ve dişlere uygun bir yer tutucu yapılır. Hazırlanan bu yer tutucu dişlere yapıştırılır ve alttan sürekli diş çıkana kadar 6 ayda bir hekim tarafından kontrol edilir. Çocuğa herhangi bir zarar vermez ve çiğnemesine engel teşkil etmez.
Çocuklarda Diş Hekimi Korkusu
-
Kendi kötü deneyimlerinizi çocuğunuza aktarmayınız.
-
Çocuğu korkutmak, cezalandırmak amacıyla “seni dişçiye götürürüm, iğne yaptırırım” şeklinde sözler sarf etmeyiniz, etrafınızda benzer sözler sarf eden tanıdıklarınız varsa uyarınız.
İlk diş hekimi muayenesinin, çocuğun ilk dişi çıkmaya başladıktan sonra, genellikle 6 ay – 1 yaş arasında olması önerilmektedir. İlk diş hekimi ziyaretinin bu kadar erken başlamasının en önemli nedeni, bebeklik döneminde dişlerin nasıl temizlenmesi gerektiğini ebeveynlere göstermek ve biberon çürüğü dediğimiz yanlış beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak oluşabilen çürüklerden çocuğunuzu korumaktır. Bu yaşlardan itibaren çocuğunuzu 6 ayda bir veya diş hekiminizin önereceği aralıklarla kontrole götürmeniz çok önemlidir. Dişhekiminin bu kontrollerde gerekli durumlarda yapacağı basit ve kısa süren koruyucu uygulamalar (fissür örtücüler, fluorid uygulamaları gibi) çocuğunuzun dişlerinde çürüklerin oluşması engelleyecektir.